Yaşıl dənizçilik üzrə tədqiqatlar beynəlxalq ticarətdə daşınma xərclərini yenidən formalaşdıracaq
Yaşıl dənizçilik sahəsində aparılan araşdırmalar və yeni texnologiyalara yönəldilən investisiyalar beynəlxalq ticarətdə dəniz daşımalarının xərc strukturunu dəyişməkdədir. Dekarbonizasiya tələblərinin güclənməsi və yeni tənzimləyici normalar gəmilərin, yanacaq təchizatının və liman infrastrukturunun yenilənməsini zəruri edir ki, bu da yaxın illərdə fraxt xərclərinin artmasına səbəb olacaq.
Qısamüddətli dövrdə alternativ yanacaqlar, yeni nəsil mühərriklər, enerji səmərəliliyi texnologiyaları və rəqəmsal idarəetmə sistemlərinin tətbiqi özündə əlavə investisiya yükü daşıdığından daşınma tariflərinin 10–30 faizədək yüksəlməsi ehtimal olunur.
Analizlərə əsasən, bu artım xüsusilə BMT-nin Ticarət və İnkişaf üzrə Konfransı (UNCTAD – United Nations Conference on Trade and Development) tərəfindən yayımlanan proqnozlarda öz əksini tapır. Qurum bildirir ki, iri ölçülü konteyner gəmilərində karbon emissiyalarının qiymətləndirilməsi və yeni tələblərə uyğunlaşdırma xərc yükünü əhəmiyyətli dərəcədə artırır.
Uzunmüddətli perspektivdə isə yaşıl texnologiyaların geniş tətbiqi və alternativ yanacaq bazarının formalaşması nəticəsində yanacaq sərfiyyatının azalması, liman əməliyyatlarının sürətlənməsi və rəqəmsal optimallaşdırma daşınma xərclərinin sabitləşməsinə şərait yarada bilər.
Mütəxəssislər bildirirlər ki, yaşıl keçid inkişaf etməkdə olan ölkələrin ixracatçıları üçün əlavə xərc təzyiqi yarada bilər və rəqabət qabiliyyətinin qorunması üçün dəstək mexanizmlərinə ehtiyac ola bilər.
Nəticə etibarilə, yaşıl dənizçilik tədqiqatları qısa müddətdə fraxt dəyərinin yüksəlməsinə səbəb olsa da, uzun müddətdə daha səmərəli, sabit və rəqabətədavamlı dəniz nəqliyyatı modelinin qurulmasına imkan yaradacaq.
