Gəmiçilik sektoru süni intellektlə artan yük yanğınlarının qarşısını almağa çalışır
Dünya gəmiçilik sənayesi dənizdə baş verən ölümcül yanğınların sayını azaltmaq üçün süni intellektə üz tutur. Almaniyanın beynəlxalq sığorta və maliyyə şirkəti “Allianz” tərəfindən hazırlanan 2025-ci il təhlükəsizlik icmalına görə, 2024-cü ildə yanğınların sayı son on ilin ən yüksək həddinə çatıb. Bu artım, xüsusilə litium-ion batareyaları da daxil olmaqla, tezalışan yüklərin çoxalması ilə əlaqələndirilir.
“Dünya Gəmiçilik Şurası” (WSC) bildirir ki, əsas səbəb təhlükəli yüklərin ya yanlışlıqla, ya da əlavə ödənişlərdən yayınmaq məqsədilə düzgün bəyan edilməməsidir. Problemin həlli üçün Şura milyonlarla sifarişi real vaxtda skan edərək riskləri müəyyənləşdirən süni intellekt alətini istifadəyə verib.
WSC-nin baş icraçı direktoru Co Kramek bu təşəbbüsü “London Beynəlxalq Gəmiçilik Həftəsi” çərçivəsində elan edib. Onun sözlərinə görə, qlobal konteyner daşımalarının 70 faizini həyata keçirən şirkətlər təşəbbüsə qoşulub. “Yanlış bəyan edilmiş yüklər dəfələrlə insan tələfatı və ciddi dağıntılarla nəticələnib”, – deyə Kramek vurğulayıb.
Yalnız ötən il Sinqapur bayraqlı “Wan Hai 503” konteyner gəmisində baş verən yanğın nəticəsində dörd nəfər həlak olmuşdu. Gəmi iki ay sonra BƏƏ-dəki Cebel Əli limanına gətirildi. 2019-cu ildə isə Almaniya bayraqlı “Yantian Express” gəmisində “kokos kömürü”nün yanlış bəyan edilməsi yanğına səbəb olmuşdu.
Süni intellekt təşəbbüsü beynəlxalq sığorta sektoru tərəfindən də dəstəklənib. Dünya donanmasının 90 faizinə məsul olan “P&I klublarının Beynəlxalq Qrupu” proqramı alqışlayaraq onun konteyner daşımalarında geniş tətbiqini vacib sayıb.
“Allianz” hesabatında qeyd olunur ki, konteyner gəmilərinin ölçülərinin böyüməsi yanğınlarla mübarizəni çətinləşdirir. Hazırda 24 min konteyner daşıya bilən nəhəng gəmilər istismardadır. Eyni zamanda litium-ion batareyalarına artan tələbat riskləri daha da yüksəldir.
“Allianz Commercial” şirkətinin dəniz riskləri üzrə eksperti, keçmiş kapitan Rahul Khanna bildirib ki, yanlış bəyanetmə uzun illərdir mövcud olan problemdir, lakin iri gəmilərin sayının artması nəticəsində yanğınların dəyəri daha da böyüyüb. Onun sözlərinə görə, süni intellekt sistemi əvvəlki hadisələrdən öyrənərək gələcəkdə saxtakarlıqları daha tez aşkarlaya biləcək.
Mütəxəssislər əlavə edirlər ki, təhlükəsizliklə yanaşı, geosiyasi gərginliklər və sıfır emissiya gündəliyi də London tədbirində müzakirə olunan əsas məsələlər sırasındadır. Gələn ay “Beynəlxalq Dəniz Təşkilatı” (IMO) gəmiçilikdə qlobal karbon qiymətləndirmə mexanizminin yaradılması ilə bağlı səsvermə keçirəcək.
